Дәрігерлер арасындағы жасырын эпидемия: күйзеліс (burnout) және өз-өзіне қол жұмсау қаупі«Медицина — бұл өмірді сақтап қалу. Бірақ дәрігердің өмірін кім сақтайды?»
Дәрігер болу — бұл тек науқастарды емдеу ғана емес, сонымен қатар шексіз стресс, ұйқысыз түндер мен эмоциялық қысыммен күресу.
Burnout — бұл жай шаршау емес, дәрігердің іштен күйіп, өз болмысын жоғалту процесі. Ең қауіптісі — бұл синдром өз-өзіне қол жұмсау қаупін арттырады.
Ғылыми деректер: дәрігерлер арасында суицид көрсеткіштері • Ер дәрігерлердің суицид жасау ықтималдығы: жалпы халықпен салыстырғанда 1,41 есе жоғары.
• Әйел дәрігерлердің суицид жасау ықтималдығы: жалпы халықпен салыстырғанда 2,27 есе жоғары.
• Әрбір 7 нейрохирургтің 1-еуі өмірінде кем дегенде бір рет өз-өзіне қол жұмсау туралы ойлаған. (
aans.org)
Дәрігерлер арасында burnout пен депрессия соншалықты кең тараған болса да, неге бұл туралы аз айтылады?
⸻
Burnout – бұл қарапайым стресс емес. Бұл үш кезеңнен тұратын ішкі күйреу процесі: 1.
Эмоциялық шаршау – науқастарға, әріптестерге, тіпті отбасына деген қызығушылық жоғала бастайды.
2.
Деперсонализация – айналадағыларға немқұрайдылық, мамандығына деген суық қарым-қатынас күшейеді.
3.
Жұмысқа сенімсіздік пен үмітсіздік – «Мен жақсы дәрігер емеспін», «Бәрі бекер», «Науқастар тек шағымданып жатыр» деген ойлар пайда болады.
Burnout кейде соншалық ауыр формаға жетеді, нәтижесінде дәрігер ішімдікке, есірткіге әуес болып немесе өз-өзіне қол жұмсауға талпыныс жасауы мүмкін.
Зерттеу нәтижелері • Нейрохирург резиденттерінің 67%-ы burnout-тен зардап шегеді.
• 41%-ы мамандығынан кету туралы ойлаған. (
aans.org)
Неліктен әйел дәрігерлер көбірек қауіп астында?Медицина тарихи тұрғыдан ер адамдардың мамандығы болған, бірақ қазір әйел дәрігерлер саны өсіп жатыр. Алайда статистика көрсеткендей, суицид көрсеткіші әйел дәрігерлер арасында жоғары.
Себептері: •
Жұмыс пен жеке өмір арасындағы теңгерімді сақтау қиын → ұзақ жұмыс сағаттары, отбасылық жауапкершіліктер.
•
Гендерлік стереотиптер → мінсіздік күтіледі, бірақ бәрібір бірдей бағаланбайды.
•
Психологиялық көмек алудан қорқу → көптеген әйел дәрігерлер депрессиясын жасырады.
Мәселені қалай шешуге болады?Дәрігерлердің психикалық саулығы – басым мәселе болуы керек!AANS және ДДСҰ (WHO) дәрігерлер үшін келесі 3 негізгі стратегияны ұсынады:
1️⃣
Психикалық саулық бойынша міндетті тренингтер – дәрігерлер стресс пен burnout-пен күресуді үйренуі тиіс.
2️⃣
Депрессия мен суицид қаупін тұрақты бақылау – дәрігерлер жыл сайын психикалық тексеруден өтуі керек.
3️⃣
Жеке психологиялық қолдау жүйелері – дәрігерлер психикалық қиындықтарын ашық айта алатын арнайы бағдарламалар енгізілуі тиіс.
ҚорытындыМедицина – бұл өмірді сақтап қалу өнері. Бірақ бұл өнерді атқаратын адамдар да — адам. Егер дәрігерлер өз-өзіне қол жұмсап жатса, бұл жүйеде үлкен мәселе бар деген сөз.
«Егер дәрігердің өзі сау болса — науқастар да жақсы емделеді.»
Медицинада оқып жүрген досыңа жібер — бұл әрбір болашақ дәрігер үшін маңызды және қажетті тақырып!
📌
Каналға тіркелуді ұмытпаймыз